Zuivel; wat eten we nu eigenlijk?

Melk, kaas, yoghurt, kwark, de bekende schoolmelk... Nederland houdt van zuivel. De laatste jaren hoor je echter steeds meer wisselende berichten over zuivel. En het aantal scholen dat meedoet met schoolmelk neemt steeds sneller af. Is dit terecht?
I n september is het ieder jaar Wereld Schoolmelk Dag. 'Iedere laatste woensdag in september viert men over de hele wereld de gezondheidsvoordelen van schoolmelk' valt er te lezen op de Food & Agriculture Organization website van de Verenigde Naties. ‘De gezondheidsvoordelen van (school)melk’. Wat zijn die eigenlijk? Wat zijn we op 25 september precies aan het vieren?
Kinderen melk

Laten we er eens even induiken. Melk. Dit meest gesubsidieerde drankje van Europa begon in de jaren ’30 van de vorige eeuw ooit als een extra afzetkanaal voor de zuivelindustrie. Slim bedacht, iedereen mee en zo waren er in de jaren ’70 honderdduizenden kinderen die iedere dag braaf melk op school dronken. Goed voor de calcium inname, zo was het argument.

Op dit moment zijn er nog ‘maar’ ongeveer 40.000 schoolmelk drinkende kinderen. Gelukkig maar, want de wetenschap is sinds die tijd een stuk verder. Zo is al een poosje bekend dat het simpele feit dat er calcium in melk zit niet betekent dat die calcium ook in de kinderbotten terecht komt.

Dit uit zich vaak in huidproblemen zoals eczeem. Maar ook oorontstekingen komen bij kleintjes regelmatig voor.
Bewegen energielr

Ons lichaam heeft genoeg calcium nodig om osteoporose (het brozer worden van je botten) tegen te gaan. Maar een aantal wetenschappelijke onderzoeken[1], hebben aangetoond dat het drinken van melk dit niet tegengaat. Integendeel. Melk bevat inderdaad calcium en een mens heeft calcium nodig, tussen de 1000mg en 1200mg per dag. Maar dat het calcium bevat zegt niet dat wij het ook kunnen opnemen.


De samenstelling van koemelk heeft onder andere een te hoog fosforgehalte. Fosfor hecht zich aan de calcium, waardoor jouw lijf het zeer slecht kan opnemen. De eiwitten in melk zorgen er bovendien voor dat de calcium versneld wordt uitgescheiden. Voor een betere opname van calcium kun je dit beter uit andere voedingsmiddelen halen. Doordat je lijf de calcium zo slecht uit koemelk kan halen, gaat het bij flink verbruik de missende calcium dan maar uit eigen weefsel halen. Je bereikt dus eigenlijk het tegenovergestelde effect.

Wist je dat groene bladgroenten royale hoeveelheden calcium bevatten? Denk aan broccoli, spinazie en boerenkool (een flinke hand bevat maar liefst 150mg tot 200mg calcium). Deze calcium kunnen wij veel beter opnemen. De groenten bevatten naast calcium tevens vitamine C en K om de opname van dit belangrijke mineraal voor onze botten te vergemakkelijken. Maar bij groene bladgroenten en ook venkel houden de plantaardige calciumbronnen niet op. Calcium vind je ook in avocado, banaan, taugé, amarant, quinoa, bruine rijst, bramen, zwarte bessen, kiwi's, rabarber, dadels, (gedroogde) vijgen en abrikozen, pruimen, moerbeien, kumquats, tempeh en in diverse zaden, pitten en noten zoals amandelen (dus ook amandelboter, tahini, sesamzaadboter). En om het even in perspectief te zetten: 100 ml volle melk bevat 120mg calcium, terwijl 100g verse boerenkool 210mg calcium bevat.

Waarom denken we massaal aan de melk te moeten om genoeg calcium binnen te krijgen? Omdat het nog steeds geroepen wordt door instanties die afgaan op oude onderzoeken en de nieuwe ontwikkelingen niet meenemen. Maar het is zó niet meer van deze tijd! Er zijn talloze plantaardige varianten te bedenken. Maar erger, zuivel heeft flink wat gezondheidsnadelen. In onze online cursus Voeding voor Gezonde & Gelukkige Kinderen leren deelnemers dat kinderen om diverse redenen beter af zijn met een kwartje of een halve avocado in de lunchtrommel dan het pakje Campina.

 

Zou jij graag aan de slag willen met het verbeteren van jouw voedingspatroon? Weer lekker en fit in je vel willen zitten, boordevol energie? Maar weet je niet zo goed hoe je dit het beste kunt aanpakken of wat nu echt gezonde voeding is? Goed nieuws; wij hebben al het denkwerk al voor je gedaan en gebundeld in deze praktische online cursus! Dit slim opgebouwdge programma zorgt ervoor dat jouw lijf alle ondersteuning heeft om makkelijk of te rekenem met oude (eet)patronen die niet werken. Wij helpen je op weg, jij en je lijf doen de rest! 
In Canada heeft de regering zuivel als essentiële voedselgroep al volledig geëlimineerd uit hun Schijf van Vijf en meer en meer landen zetten hun vraagteken bij de Witte Motor.
Neonbrand svhxd3kpsty unsplash

De wetenschap is namelijk er al een poosje over uit dat sommige ingrediënten in koemelk voor problemen kunnen zorgen. Ongeveer 80% van de eiwitten in een glaasje koemelk bestaat uit A1 Caseïne, een ingewikkeld eiwit dat voor veel mensen moeilijk te verteren is. Kalfjes hebben hier geen enkele moeite mee, omdat ze een maag met vier kamers hebben. Het zogeheten viermagen-stelsel. Een herkauwer is een dier wat heel natuurlijk met een moeilijk te verteren eiwit omgaat door zijn lunch vanuit een van de kamers weer terug in zijn mond te gooien zodat hij opnieuw kan kauwen en het vervolgens kan doorslikken en naar een andere kamer kan sturen voor een extra rondje vertering. Een leuke party-trick, maar wij kunnen dit helaas niet. Bij mensen moet de vertering in één keer goed gaan, en bij volwassenen en kinderen die bij de grote bevolkingsgroep horen die moeite hebben met caseïne, ontstaat er uiteindelijk irritatie. Eerst van binnen, dan van buiten. Dit uit zich vaak in huidproblemen zoals eczeem of acné. Maar ook oorontstekingen komen bij kleintjes regelmatig voor. Dit omdat zuivel een irriterende werking op de darm heeft en deze zichzelf probeert te beschermen door slijm aan te maken.  

Een ander probleem met ons zo gevierde glaasje melk is de aanwezigheid van het suikermolecuul Neu5Gc. Pardon, neu 5-wat? Neu5Gc, het niet menseigen molecuul uit zoogdieren dat qua structuur op één zuurstofmolecuul na identiek is aan het menselijke suikermolecuul Neu5Ac, is rijkelijk aanwezig in zuivel. Ons immuunsysteem kan bij hoge consumptie hierdoor lichaamseigen cellen gaan aanzien voor lichaamsvreemd en ze aanvallen. [1] Ook zorgt het eten van melk en andere zoogdierproducten voor een ontstekingsreactie in het lichaam.

Je kind (en jij) zijn veel beter af met een kwartje avocado in de lunchtrommel dan met een pakje Campina.
Jose soriano 1230028 unsplash
Vraag jij je ook geregeld af waarom er -nog steeds- dit soort onzin verkocht wordt aan nietsvermoedende ouders? Wil jij ook graag goed voedingsadvies krijgen en geven? Andere ouders helpen bij het 'bouwen' van gezonde kinderen met een lang en vitaal leven? Als experts op het gebied van kindervoeding en gezondheid bieden wij diverse opleidingen en cursussen aan op dit gebied. Van korte praktische online cursussen voor ouders tot vakopleidingen met diverse verdiepingsmodules waarbij je zelf mensen kunt gaan helpen en adviseren. Neem gerust een kijkje of meld je aan voor een telefonisch informatiegesprek. 

 

En dan zijn er nog het bekendere lactose, ook soms een probleem voor mensen (met name als je het enzym lactase niet zelf aanmaakt, maar het is bij lange na niet de grootste boosdoener). Er zijn de gehomogeniseerde vetten (onnatuurlijk behandelde vetten voor het lichaam), het groeihormoon IGF-1, flink wat exorfinen (opioïde stoffen uit voeding die je gevoeligheid voor dopamine, endorfine en insuline verlagen) en bovendien is koemelk flink ontstekingsbevorderend en hoog allergeen. Wanneer we al deze informatie op een rijtje zetten. is calcium dan inderdaad nog de beste manier om aan calcium te komen?

In Canada heeft de regering zuivel als essentiële voedselgroep al volledig geëlimineerd uit hun Schijf van Vijf en meer en meer landen zetten hun vraagteken bij de Witte Motor. Als je bedenkt dat zaken als voldoende hoeveelheden zonlicht (vit. D), regelmatig bewegen en voldoende inname van vit. K uit groene bladgroenten allemaal gunstige uitwerkingen hebben onze botgezondheid en er bovendien calcium in groene bladgroenten als boerenkool, bok choi, broccoli, snijbiet loof, rucula maar ook sesamzaadjes, tempeh, sardientjes, gedroogde vijgen en peulvruchten zitten die bovendien gemakkelijker op te nemen is voor het lichaam (en niets van de eerder genoemde onwenselijke ingrediënten bevat), lijkt de keuze na een simpel optelsommetje van de voordelen tegen de nadelen afwegen toch snel gemaakt?

Conclusie? We zijn beter af met boerenkool-smoothies en extra gymlessen dan met schoolmelk. Die eerste twee zijn een stuk beter voor onze botten en algehele gezondheid. Calcium-smoothies maak je bovendien heel makkelijke met deze handige groene poeder. Met als waardevolle bonus voor je lijf talloze extreem voedingsstofrijke ingrediënten die je normaal gesproken niet uit je voeding haalt. En uiteraard vol goed opneembare calcium. Proost!

Op de hoogte blijven van de gezondste inspiratie, tips en de leukste kortingen? Meld je aan en ontvang gelijk het Intermittent Fasting e-bookje erbij!

1. Milk, dietary calcium, and bone fractures in women: a 12-year prospective study. Door: D Feskanich, W C Willett, M J Stampfer and G A Colditz; Channing Laboratory, Boston, Mass. 02115, USA.
2. Eleftheriou, P., et al., Prevalence of anti-Neu5Gc antibodies in patients with hypothyroidism. Biomed Res Int, 2014. 2014: p. 963230.

Ghaderi, D., et al., Sexual selection by female immunity against paternal antigens can fix loss of function alleles. Proc Natl Acad Sci U S A, 2011. 108(43): p. 17743-8.

Samraj, A.N., et al., Involvement of a non-human sialic Acid in human cancer. Front Oncol, 2014. 4: p. 33.

 

Artikelen

Lees ook