Ondervoed door overvloed
Dat is ook meteen het grote probleem van de door overgewicht en andere klachten gedomineerde samenleving: het overgrote deel van onze voeding wordt niet meer geoogst, maar gemaakt. En dat gaat ten koste van de broodnodige voedingsstoffen, want die verdwijnen tijdens het productieproces. De variatie in onze voeding is hiermee ook ver te zoeken. Als je in de supermarkt rondkijkt zie je duizenden producten, maar als je de ingrediëntenlijsten zou checken zou je zien dat de meeste producten opgebouwd zijn uit vrijwel dezelfde ingrediënten: tarwe, suiker, soja en een aantal andere. Waar de jager-verzamelaar vroeger kon kiezen uit ruim twintigduizend plantensoorten om van te eten, bestaat het dieet van de moderne westerse mensen grofweg uit een handjevol hoofdcomponenten. Hoezo variatie? Studies wijzen keer op keer uit hoe desastreus dit voor onze darmflora, en daarmee onze gezondheid is.
In het Westen hebben we circa achthonderd tot duizend verschillende soorten bacteriën in onze darmen. Dat lijkt veel, maar bij de inheemse volkeren, die veel gevarieerder eten, is uit fecesonderzoeken gebleken dat zij met traditionele levenswijzen een veel meer diverse darmflora hebben, die uit ruim zestienhonderd verschillende soorten bestaat. Soorten die hier volledig afwezig zijn.
Het ontstaan van de moderne mens (met een ‘oud’ spijsverteringsstelsel)…
Het lichaam waar we nu in rondwandelen is weliswaar nog geen honderd jaar oud, maar de werking van ons spijsverteringsstelsel is evolutionair gezien beduidend ouder. Sinds het ontstaan van de moderne mens, zo’n honderdzestigduizend tot tweehonderdduizend jaar geleden (recent onderzoek geeft zelfs nog honderdduizend jaar eerder aan), is ons lichaam nagenoeg niet meer veranderd. Het functioneert nog steeds op dezelfde manier als het die honderdduizenden jaren geleden deed, ook al zien de wereld en onze gebruiksmiddelen er inmiddels héél anders uit! De werking van ons lichaam heeft zich dus ruwweg tweehonderdduizend jaar geleden gevormd als resultaat van miljoenen jaren evolutie, een samenspel tussen erfelijke eigenschappen en de omgeving waarin het rondliep.
Voeding van toen: eet als een jager-verzamelaar
Omdat genen maar tergend langzaam veranderen (0,5% in de afgelopen vijftigduizend tot honderdduizend jaar) is ons genetisch ontwerp nog steeds die van de leefstijl van de jager-verzamelaar van toen. Dit betekent dat je spijsvertering ook nog grotendeels zo werkt en het meest efficiënt functioneert op voeding van toen. Oké, duidelijk. Maar wat is ‘voeding van toen’ precies? De jager-verzamelaar uit onze genetische blauwdruk plukte groenten en fruit, ging op jacht naar insecten, gevogelte, wild en vissen, raapte eieren en zocht zich rot naar knollen, bollen, noten en zaden. En af en toe vond hij wat honing: feest! Op deze voeding is ons spijsverteringsstelsel grotendeels ingesteld en verloopt niet alleen de vertering, maar ook de voedingsstoffenopname en het beste (en dus energieproductie, de versterking van het immuunsysteem, de hormoonproductie en alles waar voedingsstoffen voor nodig zijn).
Voeding bij fysieke en mentale klachten
Zowel bij fysieke klachten zoals eczeem en spijsverteringsproblemen, alsook bij mentale klachten zoals snel angstig of somber zijn, opvliegend zijn of niet kunnen stoppen met piekeren geldt: als je tijdelijk gluten, zuivel en suiker weglaat (drie hoofdcomponenten van onze huidige voeding die er toen nog niet waren), je de meeste problemen in vrij korte tijd zo goed als de baas kunt zijn. Weg eczeem! Dag opgeblazen buik! Toedeloe constipatie! En zelfs: adios concentratieproblemen en sombere buien! En tot nooit meer ziens energielek!
Betekent dit dat je nu voortaan als een Kalahari bosjesman of –vrouw door het leven moet en nooit meer mag genieten van een brownie of lekkere Bossche bol? Tuurlijk niet. Het is een leidraad om te gebruiken en om zoals het jou past in je leven te integreren. Wij hebben drie tips waarop je de wholefood treatment in je leven kunt integreren.
1. Niet weglaten, maar toevoegen
Een handige stap richting een verandering in je voedingspatroon is niet zozeer iets weg te laten ( je mag dit of dat niet!), dat is vaak maar tijdelijk en wekt juist irritatie op. Voeg liever gezonde dingen toe. Probeer bijvoorbeeld eens meer kleur in je voedingspatroon aan te brengen met gekleurde tussendoortjes: een schaaltje snoeptomaatjes, een bakje olijven, een bordje met gesneden komkommer of paprika en worteltjes. Je darmflora is je dankbaar voor deze extra vezels. Voeg daarnaast wat extra rauwkost en groenten toe aan je lunch en diner, denk aan kiemen, rauwkost, worteltjes, avocado… En eet vaker vers fruit bij het ontbijt. Een relatief makkelijke stap toch? Je wordt er vanzelf consistent en vooral creatief in, maar je moet ergens beginnen.
2. Zoek een beter alternatief
Ben je dol op brood? Verruil dan het soort brood dat je eet voor een brood van een graansoort die beter verteerd wordt zoals spelt of boekweit. Veel mensen weten niet dat de huidige tarwe vanwege al het kruisen om de groei te stimuleren en snel te kunnen oogsten eigenlijk veel te agressief is voor ons spijsverteringsstelsel. Brod van een ander graan kan dan al een hoop schelen! Het gaat erom dat er voor alles een alternatief is. Zoek dus een gezonder alternatief voor voedingsmiddelen die dit niet zijn. Nog steeds hoef je in principe niets weg te laten, je zoekt alleen een beter alternatief.
3. Voeg goede vezels toe
Het legertje goede soldaten in onze buik kan alleen overleven als het gevoed wordt. Nogmaals hoe gezonder je darmflora, hoe gezonder jij bent en hoe beter en energieker je je voelt. En de voeding die ze nodig hebben? Vezels, heel veel vezels. Uit planten, groenten, fruit, knolgewassen, peulen, kruiden, graszaden (quinoa) en hele granen (geen melen). Eet bij iedere maaltijd groenten, zet je een bakje rauwkost neer en kook je met verse ingrediënten? Dan help je jouw darmflora enorm! Hoe meer diversiteit hoe beter.
De wholefood treatment is meer dan alleen eten als een jager-verzamelaar! Je kijkt bijvoorbeeld ook of je wel voldoende micronutriënten binnenkrijgt. In het artikel ‘wholefood treatment: gun jezelf gezond eten!’ lees je er alles over.
In de Better Health Academy opleidingen gaan we dieper op de wholefoods treatment in. In onze geaccrediteerde opleiding Kindervoedingscoach leer je hoe je de wholefoods treatment kunt toepassen voor kinderen.
Klik hier voor meer informatie.
In oktober 2019 krijg je in het Better Health Membership een diepgaande online masterclass over de wholefood treatment en leer je hoe je deze stap voor stap kunt integreren in je leven. Elke maand krijg jij vervolgens een nieuwe persoonlijke masterclass. Interesse? Klik hier voor meer informatie.