Hoe eet je veilig en gezond vis

Omega 3 vetten en vervuilde zeeën.

V is, een lastig onderwerp. Het is ontzettend gezond om te eten maar tegelijkertijd ook ongezond. Hoe kan dat? Helaas heeft vervuiling van de zeeën ertoe geleid dat ook vissen vervuild zijn. Eet je graag vis maar maak je je zorgen over de schadelijke stoffen die je binnen krijgt? Hier vind je hoe je de juiste keuzes kunt maken en welke vis te vermijden om veilig en gezond vis te eten!

Waarom is vis zo belangrijk?

Vis kan erg gezond zijn voor ons lichaam en geest. Dit is een van de redenen waarom ik het in een gezond voedingspatroon vind thuishoren. Het biedt goede kwaliteit eiwitten, mineralen zoals magnesium, koper, zink en jodium en belangrijke B-vitaminen. Vette koudwatervis bevat bovendien aardige hoeveelheden vitaminen A en D en hoge concentraties essentiële vetzuren uit de omega-3-familie. Deze vetzuren zijn bijzonder goed voor de gezondheid omdat ze het risico op hart- en vaatziekten verlagen, cruciaal zijn voor goede hersenwerking (je hersenen bestaan niets voor niets uit 60 procent vet), je stofwisseling op peil houden en ontstekingsreacties drastisch verminderen. Zo… dat is best een lijstje met pluspunten. Bovendien hebben veel mensen een tekort aan deze belangrijke vetzuren. Ze worden essentieel genoemd omdat het lichaam ze niet zelf kan maken en we dus afhankelijk zijn van onze voeding om deze gezonde vetten binnen te krijgen. Maar als deze vetten zo belangrijk zijn, waarom zouden we niet elke dag vis eten? Nou, helaas is de zee behoorlijk vervuild en het water bevat zelfs een behoorlijke lading gif. Het gif is ook terug te vinden in zeevissen en de consumptie van vis is hierdoor een heikel punt. Zeker vanwege de steeds zwaardere vervuiling in onze wateren. Maar vis volledig van het menu schrappen is ook geen goed idee. Wat vis betreft moet er dus slim gekozen worden: zo veel mogelijk voordelen en een minimum aan nadelen.

Salmon 3139387 640

Serieuze zaken

Kwik en dioxine, de meest onderzochte soorten gif in vis, komen helaas veelvuldig voor. Dioxines zijn in zeer lage concentraties al kankerverwekkend en kunnen tevens huidaandoeningen, neurologische schade en immuunproblemen tot gevolg hebben. Dioxine concentreert zich in het vetweefsel van vissen, waardoor de doorgaans gezonde vette vissen veel dioxine kunnen bevatten. Kwik, een andere uiterst giftige stof, zit niet alleen in het vetweefsel van vissen, maar door het hele lichaam in spieren, huid en weefsels. Door de manier waarop de voedselketen werkt bevatten de grotere, oudere roofvissen de meeste kwik en deze dienen dus zo veel mogelijk – zeker door zwangere vrouwen of lacterende vrouwen die borstvoeding geven en kleine kinderen – vermeden te worden. Blauwvintonijn, haaien en zwaardvissen bevatten beduidend meer kwik dan de kleinere vissen. Die eten licht vervuilde plankton, maar een grote vis eet verschillende van die kleine vissen waardoor de vervuiling van de grotere vis alweer meer toeneemt. De roofvissen eten meerdere van die grotere vissen en zijn daardoor nog meer vervuild.

Maties 74297 640

De juiste keuzes maken

De kunst is daarom om vissoorten uit te zoeken die zo min mogelijk gif bevatten maar je wel goede vetten bieden. Een vuistregel is dat je de volgende vissen beter zo veel mogelijk kunt vermijden als het om kwik gaat: makreel, tonijn, zwaardvis, haai en marlijn. Wat blijft er qua gezonde vette vis over? Zalm, sardientjes, oesters en haring. De oer-Hollandse haring is een uitstekende vette vis en ook zalm is een hartvriendelijke vis wanneer je deze wild en uit Alaska eet. Eet je kweekzalm (liever niet, want daar zitten beduidend minder Omega-3 vetten in), zorg er dan wel voor dat deze biologisch is. Andere vissen met lage hoeveelheden kwik zijn: ansjovis, tongschar, venusschelpen, krabbetjes, schelvis, baars, bot, diklipharder, sint- jakobsschelpen, tong, garnalen, inktvis en forel. Er wordt geschat dat Nederlanders zo’n 20 procent van de dioxines die ze binnenkrijgen via visconsumptie binnenkrijgen (vlees, kaas, melk, boter en eieren bevatten ook dioxines), dus om je blootstelling aan deze giftige stof te verminderen kun je vette vis het beste afwisselen met minder vette vis die veel minder dioxines bevat. Denk daarbij aan baars, forel, bot, kabeljauw, koolvis, rog, schar, schelvis, schol, snoek, snoekbaars, tarbot, tong en wijting. Zoals gezegd moeten zwangere vrouwen en kleine kinderen het meest oppassen met de vissoorten die ze eten omdat (ongeboren) baby’s en kleine kinderen het meest gevoelig zijn voor de effecten van kwik. Voor iedereen geldt dat het verstandig is de magere vissoorten af te wisselen met de vette vissoorten die zo min mogelijk kwik bevatten, of slik goed gefilterde visoliecapsules als je het risico zo klein mogelijk wilt houden.

Even afgeknapt op vis?

Ben je vegetariër, of ben je door dit verhaal helemaal klaar met vis (excuus), dan is er nog een andere mogelijkheid om omega-3-vetten binnen te krijgen: uit algen. Je kunt olie uit algen, net als visolie, in capsule vorm verkrijgen en dagelijks slikken om aan de essentiële vetzuren te komen. Als je het mij vraagt een onmisbaar supplement voor veganisten en vegetariërs.

Opgelet
Overigens is het ook belangrijk om ons eigen aandeel in het vervuilen van de oceaan in acht te nemen. Duurzaam leven is een ware must in deze tijd. Overbevissing en vervuiling zijn ernstige zaken en dit moet niet onderschat worden. Kies daarom voor duurzame vis en visolie (kijk eens naar het merk arctic blue, dit is het enige Nederlandse duurzame merk) en let op het wasmiddel dat je gebruikt, de hoeveelheid plastic die je gebruikt en waar je dat weggooit etc. Zo dragen we allemaal ons steentje bij. Een gezond leven gaat natuurlijk ook samen met een gezond milieu.

Lees ook

Praktisch

De juiste balans tussen verzadigde en onverzadigde vetten

Krijg jij genoeg vetten binnen? Eet jij al...

Praktisch

Vet gezonde vetten

Welke vetten zijn (on)gezond? Verzadigd-, ...

Recepten

De gezondste vissticks

In een jasje van havervlokken