Zeewier met schildklierproblemen: YES OR NO?

Macroalgen (zeewier) zijn ontzettend rijk aan voedingsstoffen en vezels, in tegenstelling tot landplanten rijk aan omega 3 vetten en bevatten veel vitamine A, B, C, E en essentiële aminozuren. Aan mineralen kom je ook niets tekort. Zeewier is een goede bron van ijzer, kalium en ‘t schildklier ondersteunende mineraal jodium. Een topper van een groente, toch? Het antwoord ligt zoals gezegd iets gecompliceerder. 
 

Zeewier en de schildklier

Hebben we het over de schildklier en zeewier, dan hebben we het zoals gezegd ook over jodium. Dit mineraal is een belangrijk component bij de productie van schildklierhormonen. Deze hormonen zijn op hun beurt weer onmisbaar voor een energiek en gezond lijf. Schildklierhormonen zijn nodig voor praktisch iedere cel in het lichaam en zijn belangrijk bij de regulatie van energieproductie. Een mens heeft per dag ongeveer 150 microgram jodium nodig. Zwangere vrouwen 175 microgram, en tijdens de periode dat je borstvoeding geeft ligt de behoefte nog hoger, op 200 microgram [1]. 

Te veel van het goede? 

Jodium is misschien essentieel voor een goed werkende schildklier, maar een teveel aan jodium kan in bepaalde omstandigheden de schildklierfunctie mogelijk weer verstoren. De schildklier van een gezonde volwassene kan over het algemeen goed omgaan met een overschot van dit mineraal. Dat wordt simpelweg via de urine weer weg gevoerd. Er zijn medische wetenschappers die stellen dat het risico op onevenwichtige schildklierhormoonproductie wordt verhoogd wanneer je een lange tijd flink boven de dagelijkse behoefte uitkomt [2, 3]. Maar hier verschillen de meningen over. Een tekort is wel met zekerheid problematisch, dat is een veel voorkomende en alom bekende oorzaak van een trage schildklier. Daarom is regelmatig zeewier eten voor de meeste mensen gewoon gezond. Het is een veilige, lekkere en gezonde bron van vezels, mineralen, vitaminen (A, B, C en E) en essentiële aminozuren. 

Het punt is dat zeewier niet simpelweg rijk is aan jodium, het is extreem rijk aan jodium. Het bevat zelf zo veel jodium dat je met een portie zeewier als snel boven de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid komt te zitten. Nu komen we bij de hamvraag: wat als je een schildklierprobleem hebt… moet je dan wel of geen zeewier eten? 

Genoeg jodium is dus essentieel voor een goed functionerende schildklier en lichaam. En laat zeewier nu lekker veel jodium bevatten. Een inkoppertje, zou je zeggen. Toch is het voor diegenen met een schildklierprobleem niet altijd een goed idee om flink aan het zeewier te gaan. Waarom niet?

Hashimoto - balans in je mineralen!
Niet als je Hashimoto hebt, zo blijkt. Zoals ik hierboven al heb aangegeven kun je gemakkelijk teveel jodium binnenkrijgen met zeewier. Eén ons kelp bevat circa 100000 microgram jodium. Dat is bijzonder veel. Maar ja, een overschot kon geen kwaad toch? Bij mensen met Hashimoto kan een overschot aan jodium echter wel degelijk tot versterkte schildklierproblemen leiden. 

Er zijn veel mensen met Hashimoto die klagen over verergerde klachten, een groter wordende struma en toename van schildklierschade bij het eten van veel zeewier. Het probleem is hierbij vaak selenium. Het blijkt dat het eten van veel zeewier (en het nemen van jodiumsupplementen) verergerde schildklierproblemen veroorzaakt wanneer er ook sprake is van een tekort (of overschot) aan selenium [4, 5]. Een tekort aan dit mineraal komt vaak voor bij mensen met Hashimoto, en wordt o.a. veroorzaakt door darmproblemen zoals IBS en coeliaki [6]. Dit is een van de redenen waarom veel Hashimoto-patiënten last krijgen van verergerde klachten wanneer ze veel zeewier eten. 
Niet elke soort zeewier bevatten even veel jodium. Vooral kelp, dulse en kombu zijn erg hoog in het jodiumgehalte. Met een kleine portie krijg je al meer dan je dagelijkse behoefte van 150 microgram mee binnen. Worden jouw schildklierproblemen veroorzaakt door Hashimoto? Speel dan op zeker en haal je selenium uit vlees, vis, eieren, paranoten (2 of 3 zijn al voldoende) en andere bronnen.  

Probleem nummer twee. Meer dan een mineraalverhaal... 
Het is belangrijk om te onthouden dat zeewier niet simpelweg jodium in een zout jasje is. Zeewier bevat naast veel jodium ook van nature broom. Dit is een element dat de schildklierwerking kan verstoren [7, 8, 9]. Vooral kombu en dulse bevatten een hoog gehalte broom. Niet handig bij een worstelende schildklier. Heb je een traag werkende schildklier, ga dan dus niet als een wilde sushi-chef al je eten in een norivel rollen en serveren met een schotel wakame en zeewierpasta. Heb je echter een trage schildklier door een jodiumtekort (een oorzaak an sich)? Dan is kelp voor extra jodium ineens weer niet zo'n gek idee. Kelp is zeer rijk aan jodium maar vrij arm aan broom. Over het algemeen hebben rode zeewiersoorten een hoog broomgehalte, bruine zeewiersoorten (zoals wakame en zeewierspaghetti) een gematigd en groene soorten een lager broomgehalte [10].

To kelp or not to kelp

Weet jij niet wat de onderliggende oorzaak is van je trage schildklier? Overleg dan goed met je arts en stel met zekerheid vast wat de oorzaak van jouw trage schildklier is. Hashimoto wordt gemakkelijk over het hoofd gezien, omdat er niet standaard op die markers getest wordt. En het is niet wenselijk om je schildklier tegen te werken met broom en een overdosis jodium.

Even voor de duidelijkheid: ik ben geen arts, zeg niet dat je je medicijnen moet laten staan of je met een goed voedingspatroon ineens op miraculeuze wijze van je schildklierproblemen af bent. Wat ik wel weet, is dat ik zelf jarenlang met een te trage schildklier heb geworsteld (Hashimoto) en er na grondig onderzoek en doen achter ben gekomen dat je met gezond eten en leven je lijf -en daarmee je gezondheid- uitstekend kunt ondersteunen. Door een bepaald voedingspatroon te volgen (dit gaat verder dan alleen een dieet; zo is een goede barrièrefunctie van het darmslijmvlies en balans in de microflora samen en een aantal andere zaken ook erg belangrijk) heb ik sindsdien mijn klachten aardig onder controle. In mijn eerste schildklierblog lees je er al iets meer over en ik zal er in de komende tijd vaker blogs aan gaan wijden. 

Terug naar de zeewierkwestie: Geen Hashimoto? Geniet dan af en toe heerlijk van deze zeegroenten, alhoewel soorten die laag zijn in broomgehalte de voorkeur blijven behouden. Heb jij, net als ik, schildklierproblemen door de auto-immuunziekte Hashimoto? Dan is regelmatig (of veel) zeewier voor jou helaas geen goed idee vanwege het enorm hoge jodium gehalte. Ieder lichaam is anders en iedere variant kan toch weer op sommige punten verschillen, dus ook dit artikel hoeft voor jou geen waarheid te zijn. Maar eet je toch af en toe zeewier, let dan eens op of je meer klachten krijgt. Stop dan weer met het eten van zeewier en neem je selenium onder de loep. Een handig puntje om te weten als je met deze auto-immuunziekte kampt. 
 

Wat dan wel?

De meeste mensen krijgen meer dan genoeg jodium binnen via de supermarkt boterham en gejodeerd zout. Niet echt waar wij gezonde eters op zitten te wachten. Eet je onbewerkt, weinig brood en ongejodeerd zout? Dan zijn naast zeewier ook schelpdieren en vis (bijvoorbeeld Sint-jakobsschelpen en kabeljauw) goede bronnen van jodium. Daarentegen kan vis weer flink vervuild zijn dus wees selectief in welke soort je kiest.

Zeewier geen issue? Dan is dit een lekker receptje: Zeewierpasta met vegan roomsaus.