Onweerstaanbare en knagende zin in zoet en na het eten of iets te knabbelen op de bank. Kun jij soms niet meer genieten van de avond omdat er een stukje chocolade in de keukenkast ligt en je het wanhopig probeert te weerstaan? Waar komt die zin in zoet toch vandaan? Het antwoord is in vele gevallen je bloedsuikerspiegel. Het goede nieuws is, je kunt deze zeurende trek voorkomen. Hallelujah! Kom maar op met de ontspannen avonden en stressvrije bankhang momenten.
Je bloedsuikerspiegel is een ander woord voor de hoeveelheid glucose die in je bloed aanwezig is. Glucose is de voeding voor onze cellen, iedereen heeft het nodig. Je lichaam houdt daarom voor jou ook goed bij of je er genoeg van hebt. De hersenen geven jou aan wanneer er een tekort aan glucose aanwezig is in je bloed. Naarmate je bloedsuikerspiegel daalt gaan je hersenen een honger signaal uitzenden. Door te eten vullen we onze glucose voorraad weer aan.
Glucose is suiker. Om dit in de juiste hoeveelheid in je bloed te hebben is het niet nodig tafelsuiker te eten. Integendeel, daar stuur je dit ingenieuze systeem juist behoorlijk mee in het rood. Koolhydraten zijn namelijk onze dagelijkse bron van glucose. Koolhydraten worden in de darmen afgebroken, omgezet tot glucose en vervolgens door het bloed opgenomen. Ons lichaam laat met behulp van het hormoon insuline (aangemaakt door de alvleesklier) onze cellen weten dat er weer glucose kan worden opgenomen uit het bloed. Hoe meer glucose er vrij komt bij je maaltijd, hoe meer insuline er door je alvleesklier wordt aangemaakt.
Door het eten van oftewel teveel, of de verkeerde koolhydraten komt er in een korte tijd een te grote lading glucose in je bloed terecht. Je glucose voorraad wordt dan niet alleen aangevuld, maar er ontstaat een fikse piek. Wanneer het bloedsuikerspiegel piekt zal je lichaam proberen om het glucosegehalte zo snel mogelijk te verlagen. Een deel van de glucose zal worden opgenomen door spieren, organen en hersenen. Wanneer deze verzadigd zijn nemen ze geen glucose meer op. De glucose die overblijft wordt in je cellen opgeslagen. Als vet.
Help, we worden dus op termijn niet alleen dikker door het opslaan van een teveel aan glucose, maar we maken het ons lijf ook erg moeilijk doordat het steeds op de 'paniekknop' moet drukken en extra insuline moet aanmaken. Iets waardoor je bloedsuikerspiegel weer te hard daalt (het was tenslotte een paniekreactie) en je zin in zoet wordt aangewakkerd (zometeen meer over die vervelende vicieuze cirkel). Insuline heeft bovendien een groeihormoon-achtige werking dat cellen laat groeien. Met name vetcellen. Je kunt dus dikker worden wanneer je lichaam vaker of meer insuline aanmaakt. En dat was niet de bedoeling...
Als klap op de vuurpijl heeft onderzoek aangetoond dat een glucoserijk dieet (lees: teveel suiker of snelle koolhydraten eten) resulteert in snellere veroudering (van huid, organen en hersenen). Ook kan een hoog bloedsuikerspiegel op lange termijn bijdragen aan een verhoogde kans op kanker. Glucose onderdrukt namelijk het immuunsysteem en het is de belangrijkste energiebron van kankercellen(1,2). Pure suiker en een teveel en vaak aan snelle koolhydraten zijn dus allesbehalve goed voor je lijf.
Merk je dat jouw bloedsuikerspiegel regelmatig schommelt en wil je deze graag in balans brengen? Ik help je graag via het goed opgebouwde 3-fasen plan van het Bloedsuiker Balans Programma.
Je hebt vast wel gemerkt dat het eten van snoep of suiker vaak leidt tot nog meer snoep en suiker. Het is maar weinig mensen gegeven 1 koekje, snoepje of M&M te eten en de rest van de zak of rol fluitend weg te leggen. Normaliter betekent 1 plakje ontbijtkoek dat er nog minstens 2 volgen en 1 dropje wordt vaak een hele zak. Herkenbaar? Bijzonder irritant inderdaad, maar een volledig logische reactie van het lijf. Want: de stress respons van insuline zorgt ervoor dat het bloedsuikerspiegel te ver daalt. Hierdoor geven je hersenen braaf weer een hongersignaal door omdat die suikerspiegel te laag zit en dus omhoog moet. Zo is het menselijk lichaam nu eenmaal geprogrammeerd. En daar ga je weer... met je hand in de zak of rol op zoek naar het volgende stuk chocolade/drop/taartje/koekje etc. Suiker en suikerpieken zorgen dus voor snaai-neigingen.
Suikerpiek --> Insuline --> suikerdip --> Hongergevoel/lekkere trek ---> snaaien?
Als je vervolgens de trek gaat bestrijden met tussendoortjes of eten dat je bloedsuikerspiegel weer omhoog gooit, kom je in een vicieuze cirkel terecht. Om deze cirkel te doorbreken doe je er goed aan suiker en snelle koolhydraten links te laten liggen. Een suikerverslaving (want als je suiker niet kunt laten staan heb je hier hoogstwaarschijnlijk last van) duurt 3 weken om te doorbreken. Fysiek gezien. Emotioneel zul je nog iets langer naar de chocolade blijven hunkeren. Maar goed, ben je op dit moment flink in de ban van suiker en wil je dit tegengaan dan moet je het drie weken volledig uitbannen.
Tijd voor wat goed nieuws. Niet elke soort voeding geeft op dezelfde manier glucose af. Er zijn producten die het glucose gehalte in het bloed snel doen stijgen en pieken veroorzaken. Maar er is genoeg voeding dat gematigd en geleidelijk glucose vrijgeeft. Eet je vooral deze voedingsmiddelen, dan zal je bloedsuikerspiegel stijgen maar niet pieken. Dat is al een veel beter scenario.
De mate waarin voedsel een piek in het bloedsuikerspiegel veroorzaakt wordt aangeduid met de glycemische index. Snelle koolhydraten hebben een hoge glycemische index (boven de 55) en langzame koolhydraten hebben een lage glycemische index. Dit komt door de meer complexe samenstelling van deze koolhydraten. Snel is in deze situatie dus niet gewenst. Hoe lager de glycemische index van een product, hoe gezonder het voor je is.
Voor het geval dat je nog niet overtuigd bent van het feit dat suiker en snelle koolhydraten je geen goed doen wil ik je nog het volgende meegeven: het herstellen van je bloedsuikerspiegel vréét energie. Energie die je ook ergens anders voor kunt gebruiken. Tijdens het afbraakproces van suiker uit voeding en het herstellen van de suikerbalans worden er bovendien B-vitaminen en magnesium aan je lichaam onttrokken. Tweemaal niet wenselijk. Suiker sucks mensen, echt waar.
Het is dus belangrijk voor je vitaliteit, je lijn en je gezondheid om je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk te houden. Dit kan door je maaltijden zo samen te stellen dat je geen last hebt van suikerpieken. Dit doe je onder andere door snelle koolhydraten en suiker te vermijden, zo veel mogelijk langzame koolhydraten te eten en aan elke maaltijd eiwitten en goede vetten toe te voegen. Deze remmen de binnenkomende glucose af. Dus geen boterham (brood scoort enorm hoog op de GI) met jam, maar vooruit, een zuurdesemboterham met een gekookt eitje en wat avocado erop. En geen bord pasta met groenten in tomatensaus (koolhydraten met nog meer koolhydraten in een koolhydratensaus), maar als je pasta (zetmeelhoudende koolhydraten) wilt eten kun je dit beter met kip (eiwitten) en een lekkere pestosaus (vetten) met groenten eten. Enfin, je snapt waar ik heen wil.
1 Santisteban, George A., et al. "Glycemic modulation of tumor tolerance in a mouse model of breast cancer." Biochemical and biophysical research communications 132.3 (1985): 1174-1179.
2 Hotchkiss, Richard S., and Irene E. Karl. "The pathophysiology and treatment of sepsis." New England Journal of Medicine 348.2 (2003): 138-150.