De invloed van granen op chronische klachten en autu-imuunziekten. Wat is het auto-imuunprotocol (AIP) en hoe kan het helpen om mijn klachten te verminderen?

Het wat? Het Auto-Immuun dieet of protocol, is een versie van het Paleo dieet (godzijdank, nu snap ik het weer), maar meer gericht op het herstellen van de darmgezondheid, iets wat bij veel mensen een probleem is. Deze manier van eten helpt het herstellen van je darmgezondheid waardoor ook klachten voor een groot deel verminderen. En dan is goed nieuws natuurlijk.

Had je net het Paleo dieet een beetje onder de knie, komt het Auto Immuun Protocol om de hoek kijken. Toen ik ruim tien jaar geleden te horen kreeg dat ik de auto-immuunaandoening Hashimoto had (wanneer je immuunsysteem je schildklier aanvalt) brak er een periode van flinke verwarring aan. De symptomen logen er niet om (lees er meer over in dit blog) en van de dokter kreeg ik schildklier medicijn voorgeschreven. Met de boodschap dat ik dit waarschijnlijk voor de rest van mijn leven zou moeten slikken. Afgezien van het feit dat schildkliermedicijnen wisselende resultaten geven bij verschillende gebruikers, vind ik de gedachte de rest van mijn leven afhankelijk van iets te zijn eigenlijk niet zo prettig. Ik vind dit van eten soms al vervelend... “Er moet toch iets zijn wat ik kan doen? Hoe kan ik helpen, het terug kan draaien, oplossen, of ondersteunen voor een beetje verlichting?” vroeg ik de dokter herhaaldelijk. Het antwoord was steeds hetzelfde. “Sorry, dit is wat het is. Je immuunsysteem valt je schildklier aan, daardoor is je schildklier te traag en daar moet je medicijnen voor slikken.”  
Maar waarom dan?! Is mijn immuunsysteem simpelweg in de war? Met z’n verkeerde been uit bed gestapt? Dat gaat toch niet zomaar fout? 

Het feit dat er vervolgens niets aan te doen is vind ik tevens een onlogische gedachte. Het komt ergens vandaan, en als we dat vinden dan kan dit toch aangepakt worden?  We weten bijvoorbeeld dat onze cellen continue aan het vervangen zijn en oude cellen opgeruimd worden om plaats te maken voor gloednieuwe. In mijn eerste boek schreef ik ooit al dat voedsel in ons lichaam wordt aangewend om onze cellen te onderhouden, herstellen en waar nodig te vernieuwen. Simpel gezegd, alles wat we eten en drinken wordt gebruikt om ergens in ons lichaam een stukje lijf te herbouwen. Onze huid bijvoorbeeld, wordt iedere 30 dagen min of meer geheel vernieuwd. Gelukkig maar, anders zou je die zonverbrande schouders van die vakantie op Fuerteventura vandaag nog zien. Onze lever doet er zes weken over om zich te hernieuwen en de voering van onze maag is binnen een week alweer zo goed als nieuw. Aangezien 98% van onze lichaamsatomen na 12 maanden volledig vervangen zijn en ons gehele lichaam, skelet en al er ongeveer zeven jaar over doet om zichzelf volledig te vernieuwen, kon ik het maar moeilijk accepteren dat mijn Hashimoto niet ook zou kunnen veranderen. 

Met andere woorden; alles wordt in een ongelofelijk tempo vernieuwd of aangepast… en het enige wat hardnekkig voor altijd hetzelfde blijft zou mijn Hashimoto zijn? Klinkt dat logisch? Dat vonden meer mensen blijkbaar, want er is enorm veel bekend over de juiste manier van eten en leven om een auto-immuun aandoening te ondersteunen om zo klachten te verlichten. Zo is er uit Amerika een versie van het Paleo dieet genaamd het Auto-Immuun Protocol over komen waaien. Dit is een manier van eten die lijkt op het Paleo dieet (geen gluten, granen, zuivel, suiker) maar met de focus op het reduceren van inflammatie in het lichaam en het helen van de darmen. De achterliggende gedachte van dit dieet is dat wanneer er sprake is van een vorm van auto-immuun aandoening, je negen van de tien keer (maar veelal vaker) een suboptimale darmgezondheid hebt. Bij een verhoogde permeabiliteit van de darmen (leaky gut, oftewel lekkende darm syndroom) worden er bijproducten van alles wat er door de darmen gaat door de darmwand doorgelaten en komen deze in je bloedbaan terecht. Hier reageert je immuunsysteem vervolgens op. 

Om het helen van deze darmwand te realiseren focust dit voedingspatroon zich op het vermijden van voeding hoog in allergenen, voeding dat ontstekingsreacties veroorzaakt of de darmen irriteert of prikkelt. Dit kalmeert het immuunsysteem en vermindert de chronische ontstekingsreacties die in de meeste gevallen bij een auto-immuunziekte een rol spelen. Van de gewrichten, organen of ander weefsel.  Als je dan naast het braaf slikken van je medicijnen ook zoveel mogelijk voedingsstofrijke voeding tot je neemt (en supplementen slikt die specifiek geschikt zijn om de darmwant te helen – maar dit hoort niet standaard bij AIP), kun je je darmwand herstellen zodat het geen zaken die niet in de bloedbaan horen meer doorlaat. Het immuunsysteem kalmeert en reageert minder spastisch. Hierdoor kun je met voeding en levensstijl een hele hoop doen om je lijf bij klachten die auto-immuun gerelateerd zijn te ondersteunen. Durf ik te zeggen, het proces zelfs voor een gedeelte om te keren? 

Gelukkig maar, want auto-immuunaandoeningen komen tegenwoordig steeds vaker voor. Er zijn op dit moment meer dan 80 aandoeningen geïdentificeerd als een auto-immuunziekte. Dit varieert van de Ziekte van Chrohn, Lupus, Graves, Hashimoto, MS, reumatoïde artritis, coeliakie en zelfs psoriasis en diabetes mellitus, maar ook gerelateerde ziektes van het immuunsysteem als astma en diverse allergieën zijn allemaal gevallen van ons immuunsysteem dat zijn vermogen om ongevaarlijke indringers van gevaarlijke te onderscheiden heeft verloren. Bij een auto-immuunziekte valt het immuunsysteem het eigen weefsel tevens aan, waardoor organen en weefsels beschadigd kunnen raken. Met een waaier van klachten als gevolg. De symptomen lopen van aandoening tot aandoening sterk uiteen. Zo kan iemand met reumatoïde artritis last hebben van op aanwijsbare plaatsen pijn en stijfheid in de gewrichten, hebben mensen met het syndroom van Sjögren veelal last van droge ogen en een droge mond en kan iemand met Hashimoto een schrikwekkend aantal vage klachten hebben die variëren van moeheid, obstipatie, depressie, tinnitus, droog haar en/of huid of je algeheel ellendig voelen. Een diagnose die moeilijker te stellen is.

Striktere versie van AIP
Veel verschillende aandoeningen met de meest uiteenlopende klachten, maar het merendeel heeft zoals gezegd 1 ding gemeen: de darmgezondheid bij deze overweldigende groep laat vrijwel altijd te wensen over. Daarom boekt deze specifieke manier van eten veelal goede resultaten. Ik zag het bij mijzelf; van een uitgebluste schaduw van mezelf tot meer energie, teruggroeiend haar en weer zin in het leven. Nu heb ik naast het AIP ook specifieke zaken ondernomen om mijn darmwand te helen en mijn bijnier insufficiëntie te ondersteunen. Voor mij betekende dit een striktere versie van AIP (nóg strikter?) en specifieke supplementen om de darmwand te helen. Ik heb dit mijn Auto Immuun Darmgezondheid Protocol genoemd. Het AIDP. Vermoed jij dat je darmgezondheid niet optimaal is en met vage kwaaltjes en klachten als moeheid, astma, allergieën, huidproblemen of andere zaken te maken kan hebben? Je zult verstelt staan hoezeer je op kunt knappen van het rust geven van je darmen tijdens dit eliminatie dieet. Want dit is het; een eliminatie dieet. 
Je zit er dus niet voor de rest van je leven aan vast (hemelzijdank!), maar je doet dit voor een periode van 10 tot 90 dagen, afhankelijk van de ernst van je symptomen. Sommige mensen merken na 10 dagen al verschil en verlichting, bij mij duurde het langer en ben ik pas na circa 70 dagen begonnen met voedingsmiddelen 1 voor 1 te herintroduceren.   

Wat houdt het in; wat wel en wat niet?
Maar eerst, wat houdt het AIDP precies in, wat eet je wel en wat eet je niet? Je begint met de basispricipes van het Paleo dieet, dus geen gluten, maar ook geen granen en geen peulvruchten, zuivel, suiker of alcohol. Gluten zijn irriterend voor de darmen en zorgen bij gecompromiteerde darmgezondheid voor ontstekingsreacties.   Waarom dan meteen ook alle granen laten staan? Sommige granen bevatten dan wel geen irriterende gluten, maar wel nog lectines; anti-nutriënten die de darmwand beschadigen en zo lekkende darm syndroom kunnen veroorzaken. Granen zouden dus door iedereen met actieve auto-immuunsymptomen vermeden moeten worden.   

En verder? Geen eieren. Oef, een lastige maar nodige. Vooral het eiwit bevat eiwitten en enzymen die makkelijker door de darmwand kunnen en hoewel dit proces in principe ook bij mensen met een gezonde darmwand plaatsvindt, gebeurt het vele malen makkelijker bij mensen met leaky gut waardoor het immuunsysteem teveel geactiveerd wordt. Niet wenselijk dus bij auto-immuunproblemen.

En dan nog een moeilijke: geen noten en zaden. Waaaaat? Die waren toch zo gezond? Goede vetten enzo? Ja, maar ze bevatten ook veel anti-nutriënten zoals lectines en fytaten. Deze worden door wellen voor een groot deel afgebroken waardoor je ze later in gewelde vorm wél weer kunt herintroduceren. 

Groentes van de nachtschadefamilie zijn ook even een no-no, omdat ze voor ontstekingsreacties kunnen zorgen en zo meewerken aan gewrichtspijn, huidproblemen en darmproblemen.   

In een volgend blog ga ik verder met de ‘ja en nee lijst’ en zal ik verschillende recepten uit dit dieet delen. Voor iedereen met auto-immuun uitdagingen geef ik tevens regelmatig workshops waarin ik het AIDP en alle supplementen- en ondersteunende protocollen die hierbij horen uitleg en je aan de hand meeneem. Je krijgt een uitgebreid weekmenu naar huis en volop persoonlijke aandacht. Kom je ook? Klik op deze link voor meer informatie.